Red insekata Odonata

Vilini konjici i device

Red insekata, čiji je latinski naziv – odonata, narodski rečeno “vilin konjic”, “vretenac”… ima veliku populaciju na vodi. Zato čudi malo činjenica da su njihove imitacije skromno zastupljene na repertoaru velikog broja mušičara. Postoje dve vrste Vilin konjic i Devica.
Tekst postavljam jer mnogi mušičari ne znaju razlikovati ove dve vrste insekata.

Životni ciklus insekta

Razvojni ciklus počinje ovako: nakon oplodnje od strane mužjaka ženka, potapanjem zadka u vodi položi jajašca odmah ispod površine vode. Ovaj čin se odvije sredinom leta.

Iz jaja se razvijaju ličinke, koje su pravi razbojnici. Napadaju i proždiru sve što mogu da savladaju. Dobra ishrana omogućava brzi rast tako da se u ovoj fazi presvlače i po više puta. Faza “nimfe” traje od 1-3 godine i često se imitira. Prsa su sastavljena od tri članka, a zadak ima najmanje deset delova na čijem kraju je kraći ili duži repić. Na drugom i trećem članku, u ranom stadijumu pojavljaju se začeci krila. Vodena faza završava na ivici vode.
Od juna pa do kraja jula odonate izlaze iz vode krečući se uz stabljike priobalnog bilja ili se uspinju uz blagu obalu. Iz nimfe se “izvlači” insekt kome treba nešto malo vremena da ispravi i osuši krila pre nego što poleti.

Odonate imaju dva podreda:

Anisoptera – imitacija ovog podreda amerikanci nazivaju “dragonflies”. Kod nas ih zovu vilini konjici. Sve vrste podreda spadaju u nejednakokrilce (zadnji par je nešto kraći), telo im je snažno i široko. Dužina je u istom rasponu kao i kod zigoptere, stim što pojedine porodice dostižu i veće dimenzije. Masovne naseobe su na ciprinidnim vodama. Staništa su muljeviti podobalni delovi sa smanjenim protekom vode. U fazi nimfe dostižu gigantske razmere. Zaključak se sam nameće – odlična hrana za velike klenove i mrene.

Zigoptera – telo je člankovito, izduženo i vitko. Dugo od 20 do 45mm. Dva para krila izlaze iz drugog i trećeg članka. U gotovom obliku jednake su dužine. Kod nas ih zovu device. U engleskom govornom području nazivaju se damselflies. Imitacije ovog podreda u američkim časopisima za mušičare skoro isključivo dolaze pod ovim imenom. Naseljavaju pliće zatravljeno priobalje sa blagim protokom vode.

Zajedničko za oba podreda i za sve pripadne porodice je člankovito telo. Broj članaka u najvećem broju slučaja je oko 13. Prsa su sastavljena od tri članka. Svaki članak ima po par snažnih nogu. Sa leđne strane drugog i trećeg članka izrastaju krila.

Sa mušičarskog stajališta prilikom kreiranja adultnih oblika nije toliko bitna njihova pripadnost porodicama. Najbitni kriterijumi su: dužina, boja tela, kao i oblik tela. Ostali kriterijumi su karakteristike samih kreatora koje otkrivaju prilikom proučavanja odonata na svojoj vodi.

Neke imitacije:

Priredio iz Tekstova na Mušičaru Ivan Korhner
Foto: Arhiva Mušičara